mediastad

[INTERVIEW] Hilversum is het epicentrum voor audiovisuele media in Nederland. In de Mediastad zijn bij zo’n 1.700 bedrijven ruim 12.000 mensen werkzaam in de mediasector. Door de opkomst van nieuwe technologieën op gebied van online radio en video en audio on demand en VOD verandert de Nederlandse mediaconsumptie sneller dan ooit te voren. In het jaar dat Hilversum haar 100 jaar als Mediastad viert bespreekt Spreekbuis.nl met wethouder Wimar Jaeger het medialandschap van nu en de toekomst van de Mediastad.

Sinds 2014 ben je wethouder in Hilversum en verantwoordelijk voor mediazaken. Je hebt hiermee een unieke wethouder functie in Nederland. Welke verschillen zie jij zelf tussen jouw functie en die van andere wethouders?
Ik ben in de gelukkig omstandigheid dat ik wethouder ben in de enige mediastad die Nederland rijk is. Een stad die helemaal uitpuilt van de mediamakers. Media maken is het mooiste vak dat er is. mediamakers zijn creatief, technisch, passievol en maatschappelijk betrokkenen. Je mag alles constant beter en mooier maken en daarmee verdien je dan je brood!

Vanuit mijn rol als wethouder van media, cultuur en economie sta ik in het brandpunt waar economie en cultuur elkaar raken; media. Juist die overlap van verdienmodellen met een sterk cultureel maatschappelijke oriëntatie maken het wethouderschap voor mediazaken heel bijzonder. Ik ben immers niet alleen ambassadeur van de bewoners, maar zeer zeker ook die van ondernemers en culturele instellingen. De Hilversumse economie draait lokaal voor een groot deel op de media-industrie. Tegelijkertijd is die industrie van groot belang voor heel Nederland. Dus je begrijpt dat dit voor mij als wethouder meer dan gewone aandacht heeft.

De creatieve media-industrie maakt stormachtige tijden door. Ik maak mij sterk voor goede randvoorwaarden waardoor de media-industrie haar vooraanstaande rol zowel lokaal, nationaal en internationaal kan blijven spelen.

Innovatie stimuleren, talenten werven, opleiden en behouden, een goed vestigingsklimaat in Hilversum. Het over het voetlicht brengen van het mediavak en mooie bedrijven naar de Media Valley trekken, dat is zie ik als mijn hoofdtaak. Dat kan de gemeente uiteraard niet alleen. Daarvoor is een krachtige samenwerking tussen publieke en private partijen een noodzakelijke voorwaarde.

Naar verwachting moeten de omroepen wederom flink gaan bezuinigen. Daarnaast spelen internationale spelers een steeds belangrijkere rol in de mediaconsumptie. Aangezien veel mediabedrijven in Hilversum zijn gevestigd, kan dit impact hebben op de lokale economie. Loopt de mediastad leeg?
De mediastad loopt niet leeg. Integendeel, de instroom van bedrijven is groter dan de uitstroom. Maar we maken wel woelige tijden door. De industrie verandert in een razend tempo en het is zaak om deze ontwikkeling bij te houden. Of eigenlijk een stap voor te zijn. Lineaire televisie loopt, qua marktaandeel in de consumptie van beeld en geluid, sterk terug. Dat heeft zijn weerslag op advertentie-inkomsten; het verdienmodel en dus de aanjager van werkgelegenheid van de traditionele omroepen. Dit noopt de mediaondernemers naar andere en effectievere manieren te kijken hoe de kijker te bereiken en te boeien. Dat is een proces die niet voor iedere onderneming in hetzelfde tempo verloopt.

Ik zet mij in om de omroepen, productiehuizen, facilitairen, data & online-bedrijven en distributeurs te verbinden, en zo gezamenlijk het hoofd te bieden aan deze ontwikkeling. Onze mediastad wordt met haar mediabedrijven wereldwijd op creatief en technologisch vlak als toonaangevend gezien. Om dat te behouden is er werk aan de winkel. Dit is geen gemakkelijke opgave. Nu de druk toeneemt, lijkt de neiging tot individualisering en een intern gerichte blik, gemakkelijker dan krachtenbundeling. Naar mijn mening is die krachtenbundeling echter de sleutel tot versterking van onze positie in Nederland en op het internationale speelveld.

In de Media Valley zie je tegelijkertijd een geheel nieuwe industrie, gelieerd aan de traditionele industrie, in Hilversum opkomen en bloeien. Dit zijn de creatieve start-ups en scale-ups die nieuwe energie geven aan Hilversum. Deze ontvangen wij met open armen. Ik ben er van overtuigd dat Hilversum het juiste (ondernemers)klimaat heeft en de juiste infrastructuur om digitale creatieve bedrijven tot bloei te brengen. Bovendien kunnen de “oude” en de “nieuwe” kennis elkaar op een prachtige manier versterken.

Het Media Park is ondanks haar matige uitstraling, vrijwel geheel gevuld. Er staat nauwelijks nog een omroepgebouw in de mediastad leeg. Dit is geen reden om achterover te hangen. Wij moeten er voor zorgen dat Hilversum ook in de toekomst “the media place to be” blijft. Het Media Park en de bereikbaarheid vragen om intensieve maatregelen. Ook hebben we behoefte aan nieuw en omgeschoold personeel. Diverse belangrijke Hilversumse internationale bedrijven op gebied van innovatie, waaronder NEP, United, MediaMonks en Sonos schreeuwen om gekwalificeerd personeel. Er is een gebrek aan personeel in ICT-gelieerde functies. De gemeente zet zich vol in op het opleiden en omscholen van mensen, zodat de vacatures gevuld kunnen worden.

Wat doet Gemeente Hilversum om een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor mediabedrijven te creëren?
We doen van alles om Hilversum een vitale en levendige stad te laten zijn waar men het prettig wonen en werken vindt. Dat zijn randvoorwaarden voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Iedereen is het er over eens dat één plek echt moet worden aangepakt: het Mediapark. Dat kan beter. De eerste week van september komen we met visies op de toekomst van het Media Park als kloppend hart van de Media Valley. Dat ziet er heel aantrekkelijk uit. Wij zien het als onze rol om deze visies ook mogelijk te maken. Maar dat kan alleen mits de sector daar zelf aan meedoet.

Nederlandse tv- en radiostations hebben steeds meer te maken met internationale concurrentie van platforms zoals Youtube, Netflix en Spotify. Wat moeten Nederlandse mediabedrijven volgens jou doen om hun concurrentiepositie te verstevigen?
De grote platforms, Youtube, Netflix en Spotify, zijn groot geworden door de nieuwe distributiemogelijkheden die ICT biedt. Daarmee zijn de verdienmodellen in de media definitief gewijzigd. ICT heeft het medialandschap opgeschud en voorgoed veranderd. Maar dat hoeft uiteindelijk niet in ons nadeel werken.

We hebben de beste technologie en meest hoogstaande content in huis om een stevig Nederlands contragewicht te kunnen bieden. Dat vraagt alleen wel om volume. Volume ontstaat niet wanneer in Nederland ieder voor zich zijn eigen platform probeert te ontwikkelen. Bovendien zal Den Haag moeten inzien dat de huidige benadering van de media, in wetgevende zin, contraproductief is.

Er is in Nederland een schreeuwende behoefte aan een sterk Nederlands online platform. Veel Nederlanders willen heel graag een online plek waar je jezelf kunt herkennen, dat benaderbaar is en gaat over “ons”. Zolang we echter het publieke en commerciële als twee werelden blijven beschouwen, en we meer naar de onderlinge marktaandelen kijken dan naar het Nederlandse aandeel in het gehele kijkgedrag van de Nederlanders, zal onze eigen identiteit fors eroderen. De taart wordt niet door je buurman opgegeten maar door het naburige dorp, denk ik altijd. Ik wind me erover op dat dat nog niet overal lijkt te zijn doorgedrongen. Dat is niet alleen een hartenkreet naar de industrie zelf, maar ook zeker naar mijn eigen soort in Den Haag!

Wij Nederlanders zijn uitblinkers op het gebied van content en op het gebied van data. Kijk naar onze formats als exportproduct, maar ook naar onze ontwikkelingen op het gebied van VR, AR en data-analyse. Een mooi voorbeeld vind ik de videoscheidsrechter. Gisteren nog gloednieuw in Nederland technisch ingevoerd, maar bij het WK werkte dat zo goed dat het vandaag lijkt alsof het er altijd al is geweest. Wij moeten blijven doen waar we goed in zijn, alleen op nieuwe manieren én met elkaar. Met elkaar veroverden we wel vaker de wereld. Dat kan nog steeds…. En u vroeg me waarom wethouderschap Media in Hilversum zo bijzonder is ….

Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: krachten bundelen Er is voldoende innovatiekracht. Er is heel veel talent in Nederland. De industrie en het publieke domein moeten gezamenlijk het belang van een vooraanstaande media-industrie onderstrepen en daar naar handelen.

Door podcasting, online radio, maar ook voor videoplatformen zoals Youtube en andere technologische vernieuwingen lijkt Hilversum niet meer een noodzakelijke plek om te vestigen. Waarom zouden bedrijven toch moeten kiezen voor de mediastad?
Drie simpele redenen. Ten eerste: bedrijven weten elkaar hier te vinden, beter dan waar ook. Als je echt met je neus in de technologische content boter wil vallen, dan is het nog steeds hier. Ja, het kan aantrekkelijker (werken we hard aan), maar hier wordt het vak beoefend. En vakgenoten hebben nu eenmaal de behoefte om van elkaar te leren.

Ten tweede: Hilversum kent een excellente technische infrastructuur. Toch ook belangrijk als je even een bestandje van weet ik hoeveel terabyte wilt versturen.

Ten derde: omdat we ook gewoon een dorp zijn en dus snel kunnen schakelen. Kom voor een vergunning voor een daily Tv-programma in een gemiddelde stad maar eens aan als je de volgende dag live gaat. Ons hoef je maar te bellen. We staan 24/7 voor de sector klaar! Daarnaast schakelen we in Hilversum snel als het gaat om nieuwe technieken. Het medium televisie was ooit nieuw en verdrong zogenaamd radio. De kleurentelevisie stelde allerlei nieuwe technische eisen. Commerciële televisie verdrong deels de publieke kanalen. Als je in de mediastad werkt ben je een natuurlijke overlever. Wij omarmen de sector als nergens elders!

Begin september hebben we weer de Dutch Media Week met de Open studio dagen. Het festival waar de mediaprofessie aan het voetlicht wordt gebracht. Dan zie je weer; er is voor een media-creatieveling geen betere plek om je te vestigen dan Hilversum. Met links van jou een big data-expert, rechts van jou een gelauwerde vormgever en op de bovenverdieping een Python-programmeur. Op iedere hoek een bekende mediaster. De magie van de Media Valley is nergens anders te vinden dan in Hilversum. Mijn god, wat wil je nog meer.

Met Podcasting kunnen tegenwoordig niet alleen mediabedrijven, maar ook individuen en organisaties media kunnen maken. Heeft de gemeente Hilversum als dé Mediastad van Nederland al ideeën om zelf te gaan podcasten?
Een podcast is eigenlijk een klein wonder. Heel mooi hoe dat medium een comeback maakte. Inmiddels is de podcast even onmisbaar als de langspeelplaat. In dat opzicht zijn we als gemeente niet zo snel. Eerst de boel buiten op orde en dan die podcast om te vieren. Wanneer het Media Park op de rails staat en de samenwerking in de sector sterk is, dan kom ik zelf met een dagelijkse podcast en scoor ik onevenredige luistercijfers. Dat beloof ik bij dezen. Je bent gewaarschuwd.

Je hebt in het verleden in de media wel eens verteld dat je een enorme liefde voor radio hebt. Naar welke online radiozenders (en/of podcasts) luister je zelf graag?
Ja, radio is mijn grote liefde. Ooit hoop ik nog eens mijn eigen radioprogramma te mogen hebben. En ja, online alsjeblieft en lekker interactief. Tijdens de schaarse uren dat ik even alleen ben, heb ik altijd (online) radio aan. Met name ’s nachts. Met het oog op de Online Radio Awards ga ik je natuurlijk niet vertellen waar ik het meeste naar luister. Dit interview is immers voor de prijsuitreiking. Laten we afspreken dat ik na de uitreiking uit de kast kom bij jullie op het platform. Kleine tip: ik luister met name naar nieuws en achtergrondverhalen.

Het Online Radio Awards evenement valt onder de Dutch Media Week. Bij het grote publiek zijn vooral de Open Studio Dagen bekend, waarin omroepen en mediabedrijven hun deuren opengooien en laten zien hoe zij werken. Waarom moeten Nederlanders juist dit jaar de Open Studio Dagen bezoeken?
Zoals elke Nederlander heb ik over alles in de media een mening. Van elk programma en van elke presentator vind ik wel iets. Maar als ik tijdens de Open Studio Dagen een willekeurige studio binnenkom, verstil ik altijd een beetje. Dan zie je de lampen en camera’s. De creatievelingen aan het werk op de vloer, de decors, dan voel je dat hier dag in dag uit bergen worden verzet om magie mogelijk te maken. Het vakmanschap van de media is zo ongelofelijk aantrekkelijk en met passie doorspeend. We houden met z’n allen van de programma’s, maar zien veel te weinig welke vaklui daarachter zitten. Dat zie je wel tijdens de Open Studio Dagen. En dan geldt altijd weer voor bijna alle bezoekers: daar wil ik bij horen en onderdeel van zijn. Geloof me: het mediavak is het mooiste dat er is. Dat mag, nee dat moet, gezien en gekoesterd worden!