Sena: Veranderende crossmediale landschap leidt tot steeds meer complexe (juridische) vraagstukken
Interview met Chantal Rooke, manager licenties bij Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten (Sena) over het veranderde medialandschap en de taken van Sena.
BumaStemra is voor veel Nederlanders een bekende organisatie. Sena is in feite net zo belangrijk, aangezien het voor de belangen van artiesten, muzikanten en platenmaatschappijen opkomt. Hoe komt het dat nog niet iedereen weet wat Sena doet?
Het naburig recht is relatief nog een jong recht als je het vergelijkt met het auteursrecht. Waar Buma al tientallen jaren een gevestigde naam heeft is dat voor Sena in specifieke segmenten nog niet altijd volledig het geval. Daarentegen is er gedurende vele jaren en op diverse vlakken sprake van een intensieve samenwerking tussen Sena en Buma, onder andere via het platform MijnLicentie.nl Ondernemers die bijvoorbeeld muziek gebruiken in hun winkel of horecagelegenheid wordt daar de mogelijkheid geboden om online een licentie af te sluiten voor Sena en Buma samen. Om de toegevoegde waarde van muziek kracht bij te zetten kunnen ondernemers via Muziekwerkt.nl ook adviezen en onderzoeken terugvinden waarin het positieve effect van muziek wordt onderbouwd en wat het kan betekenen voor medewerkers en klanten en daarmee het businessmodel van een onderneming. Waar mogelijk zal de samenwerking tussen beide organisaties de komende jaren ook zeker verder geïntensiveerd worden.
Steeds meer Nederlanders starten hun eigen online radiostation of podcast. Wanneer heb je een licentie van Sena nodig?
Een licentie van Sena is vereist als er sprake is van een lineaire openbaarmaking. Kort gezegd houdt dit in dat de luisteraar geen mogelijkheid heeft om actief invloed uit te oefenen op hetgeen er aan audio wordt aangeboden en alleen kan luisteren. Online radiostations zijn daar duidelijke voorbeelden van. In het geval van podcasts ligt dit iets gecompliceerder. In het geval van podcasts liggen de naburige rechten namelijk exclusief bij de platenmaatschappijen. Sena is met hen actief in gesprek om ervoor te zorgen dat er duidelijke richtlijnen komen om podcasts op een correcte maar laagdrempelige wijze te kunnen licenseren waarmee zowel de makers als de rechthebbenden op een juiste manier bediend kunnen worden.
Jullie werken met diverse licenties voor verschillende mediavormen. Dat was vroeger heel overzichtelijk afgekaderd, maar tegenwoordig worden podcasts ook regelmatig op radio uitgezonden, maar er worden ook van radio-uitzendingen weer podcasts gemaakt. De meeste FM-zenders hebben ook een online zender of DAB+ en soms worden radioprogramma’s weer live op de tv of via Youtube uitgezonden. Maakt dit het werk van Sena complex?
Het crossmediale landschap verandert in hoog tempo. Dat is geweldig om te zien maar ook een grote uitdaging. Dit leidt daarnaast tot steeds meer complexe (juridische) vraagstukken omdat verschillende openbaarmakingsvormen door elkaar heen (gaan) lopen. Het doorkruisen van lineaire en exclusieve rechten leidt ertoe dat Sena tezamen met haar rechthebbenden en gebruikers zowel op nationaal als internationaal niveau continu zorg moet dragen voor tariefmodellen die de belangen van alle betrokken partijen op een faire wijze kunnen rechtvaardigen.
Online radiostations en podcasts houden niet op bij de grens, maar worden soms internationaal beluisterd. Sinds 2018 is geoblocking binnen de EU afgeschaft. Heeft dit impact op het werk wat Sena doet en waar moeten radio- en podcastmakers op letten?
De toestemming die Sena kan verlenen ziet alleen op openbaarmaking binnen Nederlands grondgebied. Indien er ook sprake is van (gelijktijdige) openbaarmaking in andere Europese landen dient de aanbieder hiervoor afspraken te maken met de lokaal gevestigde naburige rechten organisaties.
Wat doet Sena met ontvangen gelden via licenties?
Sena verwerkt op basis van vastgestelde criteria speelgegevens van diverse commerciële en publieke radio en televisiestations, zowel landelijk als regionaal. Daarnaast worden ook speelgegevens verwerkt van achtergrondmuziekleveranciers en evenementen organistoren en maakt Sena gebruik van download playlisten. Op basis van de bij al deze partijen gebruikte muziek betalen wij de juiste artiesten, uitvoerende muzikanten en producenten vervolgens uit. De ontvangen licentie inkomsten waar geen directe speelgegevens tegenover staan worden uitgekeerd op basis van dit gespeeld referentie repertoire.