Elger van der Wel: ‘Ik denk dat radio voorlopig gewoon radio blijft’
[INTERVIEW] Op OnlineRadioAwards.nl is het nu mogelijk om te stemmen op je meest favoriete online radiostations, podcasts en presentatoren. We zetten komende tijd diverse radiomakers en podcasters in de spotlights. Ditmaal: Innovatiespecialist en podcastmaker Elger van der Wel.
Je hebt al diverse podcasts opgezet zoals Rush Talk, Trustnobody en een podcastserie over Kermis FM. Wat merk je bij eigen podcast van de groeiende belangstelling van podcasting?
Toen ik in het voorjaar van 2005 met podcasting begon was het echt een hype. Er was een klein clubje hele enthousiaste podcastmakers, die ook vooral graag naar elkaars show luisterde en er was veel onderling contact in deze community. Het probleem was dat on demand mediagebruik eigenlijk nog nauwelijks bestond (op Uitzending Gemist na). Daar kwam bij: om een podcast te luisteren moest je op je pc of Mac een applicatie laten draaien die automatisch nieuwe aflevering downloadde dankzij de RSS-feeds van de podcasts waar je op geabonneerd bent en vervolgens moest je je iPod synchroniseren. Gedoe, veel te veel gedoe. De hype waaide over en net als veel andere verloor ik mijn interesse in het medium.
Een paar jaar geleden zag je, mede dankzij investeringen van organisaties als de NPR in de VS, dat podcasting begon aan een tweede leven. Luisteren was makkelijker (via een app op je smartphone) en on demand mediagebruik is inmiddels heel normaal. De voorwaarden die in 2005 eigenlijk ontbraken waren er nu wel. En dan draait het om de content. Die was er in de VS een paar jaar terug al wel, maar in Nederland zag je dat we lang achterblijven.
De laatste anderhalf jaar zie je mede dankzij organisaties als BNR, NU.nl, de VPRO en Dag & Nacht Media, maar ook heel veel hobbyisten dat er meer mooie podcasts worden gemaakt. En ik merk dat daardoor steeds meer mensen ‘het een keer proberen’ en ontdekken wat voor moois er wordt gemaakt. Vooral die eerste stap om mensen kennis te laten maken met het medium is lastig, maar er zijn gelukkig steeds meer mooie podcasts en grote merken die daarbij helpen.
Bij mijn eigen podcasts merk ik dat het nu makkelijker is om een publiek te vinden dan bijvoorbeeld twee jaar geleden. Trust Nobody maak ik met twee anderen en gaat over Wie is de Mol?. Dat betekent dat de podcast maar tien weken loopt en dat je eigenlijk nauwelijks tijd hebt om je publiek op te bouwen, dat moet er gewoon zijn. En dat was er ook toen we begin dit jaar begonnen. Al vanaf de eerste aflevering hadden we fans.
Op tv moet alles korter. Bij bijvoorbeeld DWDD zijn de interviews maar een paar minuten en een muziekbandje mag net z’n refrein spelen. Waarom zien we bij de meeste podcasts juist het tegenovergestelde?
Daar spelen denk ik een heleboel factoren mee. Om te beginnen is tv een massamedium en zeker een programma als DWDD moet heel veel mensen aanspreken. Een lang optreden van een bandje schijnt voor een grote groep een moment te zijn om af te haken. Hetzelfde geldt voor een te lang interview, wat je niet boeiend vindt. Afhaken betekent bij tv zappen, de afstandsbediening (en daarmee al die andere zenders zijn altijd in de buurt). TV is en blijft een zapmedium. Een gedeelte van een uitzending skippen kan, er van uitgaande dat iemand live kijkt, ook niet.
Een podcast daarentegen heeft een specifieke, kleinere groep die heel bewust luistert. Als je van lange interviews houdt over een bepaald onderwerp, dan luister je een bepaalde podcast en anders niet. Daar komt bij dat podcasts ook geen zapmedium zijn. Je zet een podcast aan en luister van begin tot eind, meestal doe je ondertussen nog iets anders (was opvouwen, fietsen etc.). En mocht je iets echt niet willen horen, dan kun je altijd een stuk skippen.
Hoe kun je het beste luisteraars aan je te binden, zodat zij weten wanneer er een nieuwe podcastaflevering klaar staat?
In de basis moet je ervoor zorgen dat mensen zich abonneren op je podcast. Alles valt op staat bij het opbouwen van die relatie met je publiek. Daarbij kan het helpen om interessante of toffe content op social media te delen of te zorgen dat media met dezelfde doelgroep als je podcast over je schrijven. Het lastige is dat het niet werkt om een aflevering van een podcast te delen op social media, zodat mensen op dat moment kunnen luisteren, want op het moment dat ze door Twitter of Facebook scrollen gaan ze waarschijnlijk niet naar een podcast van een half uur luisteren.
Ik vergelijk de promotie van podcasts in dat opzicht een beetje met hoe Netflix zijn series promoot. Die delen ook geen links naar een serie, zodat je kan kijken. Ze maken trailers, bedenken toffe contentmarketing en spelen in op fans. Ze zorgen dat mensen weten dat een serie bestaat, zodat mensen hem uiteindelijk opzoeken als ze ’s avonds op de bank zitten. Bij podcasting moet je eigenlijk precies hetzelfde doen.
Wat zijn de laatste trends op gebied van podcasting?
Trends is misschien een groot woord, maar ik denk dat de investeringen van Google en Spotify in podcasting ongelofelijk waardevol zijn voor het medium. Er is eindelijk gewoon een Google Podcasts-app voor Android, met daarbij de mogelijkheid om je subscriptions en luistergedrag te synchroniseren met andere apparaten. Als je helemaal in Google’s ecosysteem zit. kun je thuis beginnen met luisteren en zonder moeite verder luisteren via je autoradio. Daarnaast worden podcasts nu ook veel beter weergegeven in Google.
Spotify’s investeringen in podcasting zijn misschien nog wel belangrijker. Dat is namelijk de plek waar mensen al on demand naar dingen luisteren in een interface die ze al kennen. Met het gemak waarmee je naar een track zoekt, zoek je nu ook naar podcasts. En abonneren is net zo makkelijk als een playlist volgen. Dat neemt de drempel weg. Het lastige is alleen dat het een uitdaging kan zijn om als maker je podcast in Spotify te krijgen. Op dat vlak moet het bedrijf nog stappen maken.
Daarnaast is er denk ik een bredere on demand audiotrend gaan. Via de Google Assistent kun je nu nieuwsbulletins van bijvoorbeeld de NOS of het 538 Nieuws opvragen en in de Blendle-app kun je krantenartikelen laten voorlezen. We gaan toe naar een situatie waarin je allerlei soorten audio kunt luisteren waar en wanneer je maar wilt, zoals we dat al kennen van video.
In Nederland worden nu ook Smartspeakers en Smartdisplay-devices geïntroduceerd. Wat voor een impact gaat dit hebben?
Die impact gaat groot zijn. In de VS heeft al één of de vijf huishoudens een slimme speaker. In Nederland zal het niet zo hard gaan, omdat Amazon hier niet echt groot is, maar ik verwacht dat de adoptie desondanks een vaart zal nemen. De speakers bieden mensen toegang tot allerlei soorten audio en zeker op het gebied van korte updates (zoals de nieuwsbulletins die ik al noemde) zie ik een markt. Voor lange podcasts zal het superveel effect hebben, maar ik denk dat korte on demand audio hierdoor een ding gaat worden in Nederland.
Hoe zit volgens jou het radiolandschap er over 5 jaar uit?
Heel eerlijk: ik denk dat radio voorlopig gewoon radio blijft. De luistertijd zal iets afnemen, er zullen nog wat spannende verschuivingen zijn geweest qua dj’s en misschien dat één van de landelijke zenders niet meer bestaat over 5 jaar. Ik denk alleen dat mensen naast radio, maar on demand audio zullen luisteren, ook in de auto. Zowel muziek, als gesproken woord, kort en lang. Net als ons lees- en kijkgedrag zal ook ons luistergedrag breder worden en zal ieder zijn eigen voorkeuren hebben hoe, wat, waar en wanneer hij luistert.
Kijk voor meer informatie op:
OnlineRadioAwards.nl
Rush Talk
Trustnobody
KermisFM podcast