Marco Raaphorst: ‘Er zijn vele podcastmakers die totaal anders denken dan radiomakers’

In aanloop van de Online Radio Awards interviewen wij diverse online radiomakers en podcasters. Ditmaal: Marco Raaphorst van de populaire podcast VERVORMER.

Met de VERVORMER-podcast zoek je naar het verhaal achter de muziek. Iets wat tegenwoordig door de landelijke media nog maar weinig aandacht krijgt. Waarom krijgen muziekdocumentaires tegenwoordig zo weinig aandacht? 
De meeste muziekdocumentaires romantiseren de boel. Muzikanten worden afgeschilderd als helden of als junkies. Maar over het creatieve
geploeter wordt zelden iets verteld. Geromantiseerde muziekdocu’s doen
het wel goed bij het grote publiek denk ik. Men gelooft graag in
sprookjes.

Ik ben persoonlijk juist geïnteresseerd in het creatieve maakproces,
de twijfel, het eeuwige geploeter, vakmanschap, de keuzes die men moet
maken. Ook roem of succes interesseren mij niet. Ik vind het
resultaat, de muziek en de tekst, van belang. Als dat goed is wil ik
weten hoe het tot stand is gekomen. Goeie dingen komen vrijwel nooit
onder ideale omstandigheden tot stand, er is altijd wel iets meer aan
de hand. Het zit dus altijd een beetje, of een boel, tegen. En dat
hoef je niet te romantiseren daar hoef je alleen in het bijzijn van
een microfoon over te praten. Daar zit vaak een goed verhaal in wat
mij betreft, tenminste als de sprekers een beetje aardig uit hun
woorden kunnen komen natuurlijk.

Het is goed te horen dat je veel aandacht steekt om een aflevering te maken. Hoeveel tijd ben je er gemiddeld mee kwijt? 
Dat gemiddelde loopt enorm uiteen. Om je een indruk te geven, Oostende
Healing, mijn verhaal over een Marvin Gaye die zat je herbronnen aan
de Oostendse kunst, kostte  me 2 maanden om te maken (research,
twijfelen, naar Oostende en Brussel paar maal rijden voor interviews
et cetera), één week editing. Maar een ander verhaal dat ik maakte,
Maternité, in 6 delen van ongeveer elk een half uur, kostte me af en
aan 2 jaar.

Het meeste werk zit de zoektocht naar het antwoord op de vraag: “wat
is het verhaal?” Als ik weet wat concreet het verhaal gaat zijn dan is
het prima in te plannen allemaal.

Wat doe je om nieuw publiek te bereiken? 
Ik roeptoeter het goed op Twitter en heb in geval van de Maternité-reeks een paar goede persberichten geschreven waardoor ook kranten en radio er aandacht aan besteed hebben.

Je maakt zo nu en dan ook audiodocumentaires voor omroepen. Zouden omroepen niet veel meer externe podcastmakers moeten omarmen? 
Ja en dan met name door ermee samen te werken. Nu is het toch helaas
zo dat als je als maker iets voor een omroep maakt je de hele
productie qua rechten overdraagt wat betekent dat je helemaal niets
zelf met die producties mag doen. Naar mijn idee zou het beter zijn
als je een aflevering voor een radioprogramma van pak ‘m beet Radiodoc
ook in je eigen podcast kunt delen. De samenwerking moet meer in
balans zijn.

Er zijn tientallen distributieplatformen beschikbaar. Vervormer is te vinden op  Spotify, SoundCloud, Apple Podcasts, iTunes en Stitcher Welk platform werkt bij jou het best? 
Voor het hosten van mijn podcast vind ik Soundcloud uitstekend. En van
daaruit stuur ik het overal heen waar mijn luisteraars zijn, je kunt
dus via alle apps luisteren, zie https://vervormer.nl/luisteren/ Zelf
heb ik geen voorkeur hoe men luistert. En dat is ook het enorme
voordeel van het open formaat van de podcast, dat men via alle
mogelijke apps kan luisteren.

Hoe kies jij jouw de onderwerpen voor de podcast? 
De onderwerpen liggen in het verlengde van wat ik doe, ik ben zelf
muzikant en probeer een brug te slaan met mijn verleden en toekomst.
Ik vind het heel interessant als ik in een podcast kan vertellen hoe
de muziek tot stand is gekomen en hoe het in elkaar steekt. Ook vind
ik het omgaan met tegenslagen heel interessant, ook die van mijzelf.
Om kort te gaan, de rooie draad is eigenlijk: hoe is het om muzikant
te zijn?

Je bent ook een audioprofessional. Welke tips hebben je voor beginnende podcastmakers om een kwalitatief hoogstaande podcast te maken? 
Probeer voor jezelf te definiëren wat jij een goeie podcast vindt en
waarom dat zo is. Als je scherp kunt analyseren wat anderen maken kun
je misschien ook analyseren hoe jij zoiets zou kunnen maken. Probeer
rationeel te doorgronden wat een podcast die jij goed vindt zo goed
maakt.

Zoiets kost heel veel tijd. Je zult fouten maken. Koester ze, want dat
is de enige manier om ervan te kunnen leren. In jezelf geloven en door
blijven gaan zonder afgeleid te worden door de mening van anderen vind
ik misschien nog wel het belangrijkste. Maak een eigen analyse en
probeer die toe te passen maar laat je niet teveel afleiden door
anderen. Neem natuurlijk de kennis van een echte expert wel ter harte.
Een goeie leermeester doet wonderen.

Je maakt gebruik van donatieplatform Patreon. Werkt deze manier van crowdfunding goed voor podcasts? 
Lastig te bepalen, ik ben er niet actief mee bezig en vind het wat te
Amerikaans. En het ontbreken van iDeal als betaalmethode is ook
helemaal niet handig. Het Nederlandse Backme heeft die problemen niet
en heeft potentieel meer te bieden.

Waarom is een podcast een ideaal medium voor jouw thema? 
Het is de auditieve tegenhanger van een blog. Ik kan verhalen
vertellen over muziek met mijn stem en muziek laten horen. En ik kan
heel eenvoudig een massapubliek in alle vrijheid bereiken. Dus
productie en distributie heb ik 100% in eigen hand. Ge-we-dig!

Momenteel schieten de podcasts als paddenstoelen uit de grond. Welke kant gaat het volgens jou op met podcasting? 
Ik denk dat het dezelfde kant opgaat als met blogs. Vrijwel iedereen
wil nu een podcast maar het zal blijken dat het niet zo eenvoudig is
(veel meer werk dan een blog) en dus zullen er ook velen weer gaan
afhaken. Er zal nieuwe dienstverlening ontstaan van podcastexperts die
bijvoorbeeld het gehele opname- en montageproces af kunnen handelen
want daar hebben veel bedrijven natuurlijk geen zin in laat staan dat
ze die expertise in huis hebben.

Daarnaast hoop ik op vernieuwing. Makers die een podcast niet
beschouwen als radio maar nieuwe vormen gaan uitvinden om verhalen te
vertellen. Met name het jonge publiek snakt daar echt naar. In Amerika
zie je die vernieuwing ontstaan. Er zijn vele podcastmakers die totaal
anders denken dan radiomakers omdat het natuurlijk ook echt een totaal
ander medium is.

Tot slot verwacht ik dat er solide verdienmodellen gaan ontstaan voor
podcasts in Nederland. Het aantal luisteraars moet nog wat omhoog en
de adverteerders moeten gaan inzien dat het zin heeft om in een
podcast te adverteren. Daarnaast verwacht ik dat de donatiemodellen
zoals Patreon en Backme meer gebruikt gaan worden.

Kortom: meer, meer, meer en beter, beter, beter.