‘Online Radio Awards moet uitgroeien tot jaarlijks terugkerend fenomeen’

[INTERVIEW] Het radiolandschap is volop in beweging. Zo is het online radio luisteren sterk in populariteit gestegen, komen er steeds meer ‘internet only’ stations bij en groeit het aantal podcastluisteraars dagelijks. De verenigde-Online Radiostations (v-OR) en Spreekbuis.nl hebben daarom samen het initiatief genomen om de ‘nieuwe’ makers van podcasts en online stations in de spotlight te zetten met de Online Radio Awards. Een interview met initiatiefnemers Peter Contant (v-OR) en Richard Otto (Spreekbuis.nl) over de ontwikkelingen op gebied van online radio en podcasting.

Waarom verdient Nederland een aparte awardshow voor online radio en podcasting?
Peter Contant: “We praten hier binnen de v-OR al een paar jaar over. We hebben bij de organisatie van de Radio Ring gepleit om hiervoor een aparte categorie te maken. Dat bleef uit, dat hebben we gezien de toenemende populariteit van online radio en podcasting besloten om het zelf op te zetten.

Wat is de status van Online Radio en podcasting?
Peter Contant: Beide mediatypen zijn enorm aan populariteit aan het winnen. Podcasting wordt door velen gezien als het nieuwe bloggen of vloggen. Kijk wat influencers ermee doen. Opmerkelijk vind ik dat steeds meer bedrijven podcasts inzetten, zowel voor de in- externe communicatie. Ook online radio blijft in omvang groeien, meer stations en meer luisteraars. Kijk eens op een willekeurig kantoor hoeveel online radio er wordt geluisterd. Online radio is het nieuwe Arbeidsvitaminen van 2018.

Waarom hebben jullie bij de awards naast online stations ook podcasts als categorie meegenomen?
Peter Contant: Omdat podcasts in het verlengde liggen van online radio. Veel fragmenten van online radio worden “ingeblikt” als een podcast. Om die reden is het niet meer dan logisch om beide mediatypen mee te nemen in een awardshow.

Podcasting bestaat alweer bijna zo’n 15 jaar. Waarom is afgelopen twee jaar plotseling zeer populair geworden?
Peter Contant: Ik denk dat die populariteit er feitelijk altijd geweest is, al we kunnen we in Nederland nog niet tippen aan het niveau in Amerika. Ik vind wel dat we de laatste jaren in toenemende mate een professionalisering van de podcast zien. Kwalitatief veel beter en veel slimmer ingezet via veel social media kanalen. Het totale belang is daardoor opmerkelijk vergroot.

Er is steeds meer interesse in het opzetten bij Nederlanders om een eigen online station of podcast op te zetten. Hoe zet je een eigen online station of podcast op?
Peter Contant: Een radiostation opzetten doe je natuurlijk niet zomaar. Een podcast gaat relatief sneller. Je ziet bijvoorbeeld dat veel piratenzenders van vroeger zijn overgegaan op een online radiostation. Daarnaast is er een verdere professionalisering ingezet. Je ziet dat de grote commerciële radiozenders allemaal een serie online radiostations erbij hebben gezet: variërend van zomerradio tot smoothradio. Je kan het zo gek niet bedenken. En ook allerlei semi professionele clubs hebben hun inbreng daarin. Omdat je relatief voor kleinere groepen mensen werkt, kan je wel snel tot iets onderscheidends komen. De kosten zijn natuurlijk ook lager dan het opzetten van een FM-radiostation.

Kun je met podcasting en online radio ook geld verdienen?
Richard Otto: Online radio en podcasts hebben vaak te maken met relatief beperkt aantallen luisteraars, al groeit het gebruik en daarmee het bereik afgelopen jaren sterk. Podcasts en online radio zijn goed in te zetten voor branded content, zolang je de luisteraar maar centraal blijft stellen. Met online radio en podcasts kun je heel goed niche doelgroepen bereiken, aangezien je er gefocussed kan worden op specifieke onderwerpen en thema’s. Juist dit kan zeer interessant zijn voor adverteerders en is een massa publiek niet nodig om inkomsten te generen. In Nederland zijn er momenteel beperkt aantal radiomakers en podcasters die er veel geld meeverdienen, maar recent Amerikaans onderzoek laat een positieve prognose zien. De totale advertentieopbrengsten op gebied van podcasts in de VS zijn vorig jaar met 87 procent gestegen tot $ 314 miljoen. In 2020 wordt verwacht dat de advertentie-inkomsten $ 659 miljoen zullen bereiken. Online radio en podcasting biedt dus steeds meer commerciële kansen.

Door de huidige technologische ontwikkelingen worden podcasts en online radiostations steeds toegankelijker. Wat moet er gebeuren om deze door een nog grote publiek te laten omarmen?
Richard Otto: Technologische ontwikkelingen, die online radio luisteren toegankelijker maken zijn nu volop gaande. Onbeperkte internetbundels en wifi hotspots worden door steeds meer Nederlanders gebruikt. Veel nieuwe auto’s bevatten tegenwoordig standaard een online autoradio. Daarnaast is het nu al heel eenvoudig om door middel van een goedkope stekker en soms draadloos je smartphone aan oudere autoradio’s te koppelen, waardoor ook in oudere auto’s kan genieten van je favoriete podcast of online radiostation. In onze huiskamers verandert er ook voldoende. Na het succes in de Verenigde Staten zijn nu ook de ‘smart speakers’ in opkomst. Bij deze slimme geluidboxen hoeft je alleen maar de gewenste podcast of station te noemen en dan gaat deze automatisch afspelen. Google heeft verder gemeld dat zij podcasts indexeerbaarder, oftewel vindbaarder, gaan maken. Al deze ontwikkelingen maken online radio en podcasting steeds toegankelijker voor de consument.

Hoe ziet het online radiolandschap er volgens jullie over vijf jaar uit?
Richard Otto: Nu is het wellicht nog niet voor iedereen voor te stellen, maar hoogstwaarschijnlijk gaat over vijf jaar (in 2023) de FM-frequentie uit de lucht. In Noorwegen zijn ze vorig jaar overigens al gestopt en België staak de FM-frequentie zelfs al in 2020. Gelukkig zijn er alternatieven, waaronder DAB+, maar online radio biedt de meeste mogelijkheden , het beste geluid en daarmee dus ook de toekomst. De grote landelijke partijen, waaronder NPO Radio 1 en 538, zullen dan nog ook in de online omgeving nog steeds groot zijn, maar ze zullen dan wel veel meer moeten concurreren met andere online stations. Voor de online luisteraar valt er nu al voldoende te kiezen, maar dat zal komende jaren alleen maar meer worden!

Peter Contant: “Ik geloof nog niet dat we binnen enkele jaren afscheid gaan nemen van FM. Daarvoor zijn de belangen te groot. Voor mij is een belangrijk meetmoment als in auto’s grootschalig via apps geluisterd kan worden. Dat begin is nu ingezet maar zal nog een ontwikkeling door moeten. Online luisteren in huis zal wel verder toenemen. Maar het is wel een kwestie van lange adem en gewenning. Daarom zijn de awards hiertoe ook een bijdrage.”

De Online Radio Awards worden op 4 september in Beeld en Geluid uitgereikt. Wat kunnen we verwachten?
Peter Contant: “Het is sowieso een dierbare dag voor alle serieuze podcasters en online radio mensen. Het is ook historisch, want nimmer hebben op het Media Park zoveel geconcentreerde aandacht besteed aan deze fenomenen. Ik vind het mooi dat we met zoveel gelijkgestemden beide mediatypes zo in het zonnetje kunnen zetten en daarmee natuurlijk ook de makers. Dit moet een jaarlijks terugkerend fenomeen worden, met het liefst op termijn ook een eigen congres aan gekoppeld. Dat tijd is daar rijp voor in Nederland.